Poput Pule koju je u Areni otvorio jedan »božićni« film, tako i Motovun otvara film ambijentiran u predbožićno vrijeme, konkretnije, na Badnjak. No dok u Snježane Tribuson (Sve najbolje) predbožićna atmosfera odiše opernim arijama, toplinom i mirisom finih medenjaka, u Seana Bakera (Tangerine) imamo grupu transrodnih kurvi koje se moraju zadovoljiti krafnama iz jeftinog Donut Shopa, dok se autorove vedute opustjelog LA doimaju poput neke umjetničke fotografije. Naravno, u Tribuson nema transseksualaca.
A hrvatska premijera Grlićeva najnovijeg filma »Ustav Republike Hrvatske« koji ima glavni lik umirovljenog profesora transvestita, što je gotovo epohalna prekretnica u genezi praktički nepostojećeg hrvatskog filmskog queera, dogodit će se tek najesen.
Ipak, davno su prošla vremena u kojima je Motovun slovio kao nekakav radikalni i alternativni programski kontrapunkt Puli. Uostalom, međunarodna Pula je ubola »Kaili Blues« Bi Gana koji sam na stranicama dnevnika koji držite u ruci proglasio najboljim filmom 2015. pa i šire, ali i sjajne filmove poput Manssonova »Pristaništa«, te »Odsanjane« Ruth Beckermann, »Sve što dolazi« u režiji genijalne Mie Hansen-Love i »Chevaliera« Athine Rachel Tsangari. A ovogodišnji Motovun, čija je selekcija puno bolja od one lanjske, može se pohvaliti s dvije izvrsne canneske akvizicije (Ma Loute, Mučenik), ali i najnovijim Guyom Maddinom (Zabranjena odaja), te hvaljenim Mađarom Attilom Tillom (Ubojice na kotačima). Ono što tematski povezuje Pulu i Motovun su i dva filma koji se bave motivom rugbyja postavljenim u socijalni i ruralni kontekst – »Mercenaire« (Plaćenik) debitanta Sache Wolffa i neodoljiva verite studija »The Ground We Won« (Naš teren) u režiji Christophera Pryora.
Egzotični autsajder
U »Plaćeniku« koji je imao svjetsku premijeru u sklopu ovogodišnjeg kanskog Quinzainea, pratimo sudbinu mladog ragbijaša s otoka Ouvea u Novoj Kaledoniji, koji pokušava realizirati sportsku karijeru u Francuskoj. A u doksu »Naš teren« koji smo vidjeli lani u Locarnu u sklopu »Tjedna kritike«, imamo grupu farmera iz Reporoe na Novom Zelandu, koji žive za veliku subotnju ragbi utakmicu. I dok Wolffove vedute provincijskog Agena na jugozapadu Francuske prizivaju naturalizam braće Dardenne, Pryorovi farmeri koje autor snima u monumentalnom crno-bijelom Cinemascopeu, puno duguju proletarijatu iz opusa Kena Loacha. A već sam naziv Wolffova komada pokazuje da tetovirana tjelesina njegova junaka Soanea dolaskom u Francusku postaje svedena na najobičniji komad mesa, tretirana poput svih onih brojnih ratnih plaćenika i nogometnog roblja, samo što se njegova borba ne vodi na bliskoistočnom ratištu već na travnjaku drugorazrednog provincijskog kluba u kojem je okončao u nuždi, nakon što ga je nedovoljna kilaža zaustavila u potpisivanju unosnijeg ugovora, paralelno radeći kao izbacivač na ulazu u klub simbolično nazvan »Golgota«.
Zato je Soane u Francuskoj sveden na egzotičnog autsajdera i tek će mu romansa s punašnom Coralie pomoći da nakratko zaboravi okrutnu dopingiranu realnost natrpanu »magičnim slatkišima«, iako je ona već servisirala skoro sve članove njegove ragbi momčadi. Tada postaje evidnentno da Wolffa toliko ne zanima ono što se zbiva na ragbi terenu, već ono što se zbiva u Soaneovoj duši tijekom sporog procesa njegova samoispunjenja. Ipak, najbolje dionice su one ambijentirane na Novoj Kaledoniji uoči njegova transfera u Francusku, kad ga autoritarni i nasilni otac frustriran njegovom odlukom bičuje električnim kabelom i proglašava ga mrtvim zapalivši mu svu imovinu, te kad mu organiziraju oproštajnu religijsku ceremoniju u kojoj se bogobojazni katolicizam sudara s paganskim ritualima (Soane dolazi u Francusku bez ikakve prtljage, odjeven u majicu, bokserice i sportske natikače, te s Biblijom u džepu). Jer, sudbina »kolosalnog Soanea« iz Nove Kaledonije ne razlikuje se puno od Costine »kolosalne mladeži«’ koja obitava bijele nebodere Lisabona.
Ritualnost igre
