ZAGREB » Crno-bijeli svijet minulih desetljeća, pun neke prigušene sjete i veličanstvenih detalja, uhvaćen je na izložbi »Fascinacija u crno-bijelom« koja je preksinoć otvorena u Klubu HDLU-a, nakon što je premijerno prikazana u sklopu međunarodnog projekta Internationale Fotografie biennale Amsterdam 2010. godine. 

   U Amsterdamu je ovaj koncept Stanka Abadžića i Fedora Vučemilovića dobio visoke ocjene struke i publike kao najbolja nacionalna selekcija. Na izložbi izlažu četiri autora: Ante Brkan, Milan Pavić, Nikola Vučemilović i Stanko Abadžić, a njihovi radovi pokrivaju skoro čitavo dvadeseto stoljeće. 

   Ovo su neki od motiva koje je svojim objektivom »lovio« Ante Brkan: oglodane raščupane metle u golim zimskim krošnjama, koje izgledaju kao jato egzotičnih ptica (»Valpurgina noć«, 1962); zvonik sv. Duje snimljen kroz raspuklinu nekog starog kamenog zida (»Prozor boga Marsa«, 1945), neki užurbani muškarac, odjeven kao za razgovor za posao, koji grabi raskošnim stubištem, a snimljen je voajerski, kroz rupu na ogradi (»U koturima«, 1957)… 

  Ljudi s margine

Među predstavljenim radovima Milana Pavića je i iz ptičje perspektive snimljena fotografija vitke žene koja za ruku vodi malo dijete i prelazi pustu, bezimenu poljanu (»Ljudi i sjene«, 1938), pa onda začudna geometrija »Gromača«, snimljenih na Krku 1959. godine, a tu je i neobično optimistična, puna neke radosti, fotografija skijaša na Jahorini, snimljena 1955. godine: prikazuje muškarce, gole do pasa, kako se zavaljeni sunčaju, a štapove su zaboli u snijeg. 

   Zainteresiranost za ljude sa socijalne margine zajednički je nazivnik ovih autora. Tu su Brkanove fotografije radnika »Asfalter« iz 1938. i zagrebačke smetlarice koja noću mete pustu ulicu »Dok mi spavamo« iz 1946.; tu je divna fotografija »Na žarkom suncu« Nikole Vučemilovića – s leđa snimljen mornar koji, okupan znojem, po zvizdanu struže oplatu broda. 

   Na Abadžićevim i Vučemilovićevim fotografijama puno je djece: obijesni dječaci igraju se na nekoj livadi u koju je urezana uska uvalica i u njoj drvena barka koja izgleda kao u polju nasukani Antun Tunov čun (»Poslije škole«, Baška 1998), a sličan je motiv i kod Vučemilovića (»U svom ambijentu« 1959) – hrpa dječaka igra se u prostranom dvorištu na kosturu starog, prevrnutog brodića, nad njima vijore bijele plahte i krpe koje se suše na konopcu ili na fotografiji »Peristil« iz 1954., na kojoj se dječaci igraju klikerima, na dnu stepenica koje vode prema katedrali svetog Duje. 

   Jedan od najupečatljivijih radova na izložbi Vučemilovićev je portret mrke, prsate žene iz 1963. – zove se »Prkos«. 

  Dom fotografije

– Ovo je prva izložba u organizaciji galerije Hrvatski dom fotografije koja će se programski baviti isključivo medijem fotografije. Izlagat će se i zastupati pretežito hrvatski i inozemni stari majstori fotografske umjetnosti 19. i 20. stoljeća koji su utrli put širokom prihvaćanju fotografije kao nezavisnog i ravnopravnog medija sa svim ostalima umjetničkim medijima. Hrvatski dom fotografije bit će otvoren i za mlađe autore te etablirane umjetnike koji koriste eksperimentalnu, tradicionalnu i digitalnu fotografiju. Programski cilj galerije jest kreiranje ravnoteže i dijaloga sa širokim spektrom fotografskih žanrova i tehnika, najavili su organizatori ovog projekta.

   Izložba »Fascinacija u crno-bijelom« bit će otvorena do 15. ožujka.