Nakon što je na lanjskoj Mostri trijumfirao Guillermo del Toro »Oblikom vode«, meksički autori su i ove godine bili njene glavne vedete. Iako bi zlobnici rekli da je »Roma« u režiji Alfonsa Cuarona osvojila Zlatnog lava samo zato što je predsjednik žirija bio njen lanjski laureat Del Toro (obojica su, naime, Meksikanci – prvi je rođen u Mexico Cityju, a potonji u Guadalajari), Cuaronov trijumf je i više nego zaslužen. Jer čak dva meksička filma u konkurenciji koji su ujedno bili i njeni vrhunci nisu mala stvar. Iako je iznimni Carlos Reygadas (»Nuestro tiempo«) ostao kratkih rukava. Zato se ovo meksičko čudo koje se sustavno ponavlja na venecijanskom Lidu iz godine u godinu, tek može parafrazirati nazivom Ejzenštejnova filma – Que viva Mexico! Da živi Meksiko!

Provjerena Olivia

Naravno, Cuaronov rad se poput Del Torova opusa u zadnje vrijeme više povezuje s Hollywoodom (»Gravity«, »Harry Potter i Zatočenik Azkabana«, »Djeca čovječanstva«). No dok se Del Toro očito ne namjerava tako brzo vratiti u Meksiko za kojeg se vezuje njegova najranija faza (šifra: »Cronos«), Cuaronova »Roma« označila je autorov kraći meksički comeback koji se dogodio 17 godina nakon njegova kultnog komada »I tvoju mamu također«. Jer taj povratak očito se može promatrati tek kao njegov prolazni izlet, nakon što je već najavio novi neimenovani američki TV projekt s Caseyem Affleckom.

No ono po čemu ćemo pamtiti ovogodišnje meksičko čudo na Mostri nisu samo njegovi redatelji, već i glumci. Neoprostivo je da Coppu Volpi za najbolju žensku ulogu nije osvojila debitantica Yalitza Aparicio, koja je u Cuaronovoj »Romi« portretirala sluškinju (riječ je o neprofesionalnoj glumici koja nema nikakvu glumačku naobrazbu). Zato je žiri odlučio tu nagradu dodijeliti provjerenoj Oliviji Colman za ulogu britanske kraljice Anne u drami »The Favourite« u režiji Yorgosa Lanthimosa, koja je već glumila slični lik kraljice Elizabete II u »Kruni« (pamtimo je i po izvrsnoj TV seriji »Noćni upravitelj«).

Lanthimosov komad osvojio je i Veliku nagradu žirija, a najboljim glumcem proglašen je Willem Dafoe za ulogu Vincenta Van Gogha u Schnabelovu komadu »Na vratima vječnosti«, iako je autorovo opsesivno inzistiranje na krupnim planovima zadavilo njegov inače uvjerljivi portret slavnog slikara.

Pamtit ćemo je

Posebna nagrada žirija otišla je prilično neočekivano u ruke jedinoj autorici iz konkurencije, Australki Jennifer Kent (»The Nightingale«), iako su nepravedno ignorirani genijalni komadi Oliviera Assayasa (»Dvostruki životi«) i Shinye Tsukamotoa (»Zan«). Kao što je i nagradu Leone del futuro za najbolji debitantski film zasluženo osvojila jedna autorica, Sirijka Soudade Kaadan, čiji je potresni komad prekrasnog naziva »Dan kad sam izgubila sjenu« prikazan u paralelnim Horizontima, osvojivši sto tisuća dolara koje će ona podijeliti s producentom De Laurentisom.

A najboljim filmom iz te selekcije proglašen je »Kraben Rahu«, autora Phutthiponga Aroonphenga, koji se bavi trenutno aktualnom problematikom muslimanskih Rohingyja koji iz Mijanmara bježe u Tajland. I Srebrni lav za režiju (šifra: »The Sisters Brothers«) bio je ugodno iznenađenje, jer vestern kao žanr nikad nije visoko kotirao na Mostri, čime njegov autor Jacques Audiard nastavlja nizati uspjehe na festivalima A-lige (»Dheepan« je osvojio Zlatnu palmu u Cannesu).

Bez obzira na programske oscilacije u njenom drugom dijelu, bila je to Mostra koju ćemo pamtiti. Iako se sve teže nosi s agresivnim Torontom, zbog kojeg je bila zakinuta za neke komade koji obećavaju, poput najnovije Claire Denis (»High Life«) i Xaviera Dolana (»The Death and Life of John F. Donovan«). No i njen umjetnički direktor Alberto Barbera zna da ne može dobiti baš sve.