Ušavši u podrume Austrije, Seidl je nadmašio sebe. U njegov blindirani teatar bizarne ironije sunčeva svjetlost nikad ne dopire i u njemu se davimo dok nam kompletno ne ponestane zraka... Ipak, najveća zvijezda proteklog venecijanskog festivalskog vikenda bio je Al Pacino – u čak dva krajnje dijametralna komada: »The Humbling« Barryja Levinsona i »Manglehorn« Davida Gordona Greena
Nakon serije bizarnih dugometražnih igranih filmova koji su kulminirali njegovom »rajskom« trilogijom, austrijski sineast Urlich Seidl vraća se dokumentarnim korijenima. Prikazan izvan konkurencije, Seidlov sumanuti doks »Im Keller« (U podrumu) opisan je kao film koji uranja u »podzemlje austrijske duše«. Kad je riječ o austrijskim podrumima, oni najčešće prizivaju »sindrom Kampusch«, iako je ovdje riječ o ponešto drukčijim podrumskim aktivnostima koje nanovo sondiraju austrijske perverzije, sadizam i fašizam. Muškarac koji u podrumu čuva litografije Dührera i štuje Führera.
Čovjek koji u podrumu drži pitona spremnog požderati kompletnu indijsku svinju. Grupa naoružanih staraca koji pokušavaju obraniti austrijski nacionalni identitet od fantomske invazije prljavih »stranaca«. Žena koja u kutiji čuva bebicu kao »idealni ljudski simulakrum«. Zaštitar u kazalištu koji koristi podrum kao ultimativnu S/M jazbinu, dok mu žena stavlja utege na testise. Ušavši u podrume Austrije, Seidl je nadmašio sebe. Iako sve te bizarne kreature koje hvata u prepoznatljivoj filmskoj frontalnosti ubrzo postaju sterilni zamorci autorova perverznog laboratorija. U Seidlov blindirani teatar bizarne ironije sunčeva svjetlost nikad ne dopire i u njemu se davimo dok nam kompletno ne ponestane zraka.
Slični efekt proizvodi i najnoviji film braće Josha i Bennyja Safdieja »Heaven Knows That« snimljen prema romanu memoaru Arielle Holmes »Mad Love in New York City« koja u filmu glumi sebe, konkretnije, heroinsku beskućnicu Holmes (homeless Holmes), sveticu zaštitnicu njujorškog narkomanskog dna, secirajući njenu ludu ljubav s heroinskim beskućnikom Ilijom koji je gura sve dublje u pakao prljave igle, iz kojeg nema izlaza.
Čak dva filma iz konkurencije bave se ratno povijesnim temama. U »Daleko od ljudi« Davida Oelhoffena čiji originalni soundtrack potpisuju Nick Cave i Warren Ellis, Viggo Mortensen glumi učitelja andaluzijskih korijena izoliranog u brdima Atlasa koji u jeku alžirskog građanskog rata mora odvesti Arapa u udaljeni grad i predati ga lokalnoj žandarmeriji. No kako njihova pustinjska odiseja odmiče, tako njihov odnos postaje sve intimniji (nakon Alonsove »Jauje« ovo je druga recentna Mortensenova uloga u kojoj se probija pustinjskim prostranstvima, samo što Patagoniju zamjenjuje alžirski Atlas). A u »Rezu« Fatiha Akina koji se pozabavio armenskim genocidom, pratimo jezivu kalvariju jednog Armenca (Tahar Rahim) čije ime (Nazaret) eksplicitno aludira na Kristove patnje.
Krhka linija
Koliko su nam sve te kreature odbojne, toliko prema njima počinjemo osjećati stanovitu empatiju kako film odmiče. Pogotovu kad smo na zapadnom izlazu dvorane »Darsena« kod ulaza u zahod ugledali vidno potresenu glavnu glumicu koja u suzama grli glumačkog partnera, dok znatiželjni novinari sve to snimaju mobitelom, ne mareci za njihovu intimu koja je nanovo prekinula krhku liniju koja dijeli film od usranog života.
No dok Safdiejevi nose Amerindie estetiku u malom prstu, talijanski filmaš Saverio Costanzo (»Hungry Hearts«) reciklira njene mehanizme hodajući njihovim ulicama kao slučajni turist. Iako su njegovi fini protagonisti miljama udaljeni od beskućnice Holmes, možda i prošli pored nje. Riječ je o službenici talijanske ambasade u New Yorku (Alba Rohrwacher) u relativno sretnoj vezi s mladim Amerom (Adam Driver) koja u trudnoći želi zaštititi njihovo dijete od GMO-a, zagađenja i svih mogućih svjetskih pošasti kako bi njena beba postala nešto posebno, ali život će joj se pretvoriti u pakao kad joj liječnici kažu da je beba prestala rasti.
Više od zvijezde
Posve drukčiji i ležerniji New York, bliži poetici Woodyja Allena, podastire Peter Bogdanovich u najnovijem komadu »She’s Funny That Way«, čiji se autor nalazi u nikad boljoj formi, iako je zadnji dugometražni igrani film »The Cat’s Meow« snimio prije trinaest godina, dok je u zadnje vrijeme uglavnom bio orijentiran na dokse (onaj o smrti Nathalie Wood i onaj glazbeni o Tomu Pettyju i Heartbreakersima), te potpisao jednu epizodu »Sopranosa«.
Snimljen u najboljoj maniri komedija iz zlatnog doba Hollywooda, na koje se referira finalni isječak iz Lubitscheva neodoljivog klasika »Cluny Brown« s Charlesom Boyerom i Jennifer Jones, čiji je famozni one-liner »Squirrels to the Nuts« postao Bogdanovicheva mantra, film prati zgode i nezgode kazališnog redatelja Owena Wilsona koji pokušava sakriti vruću noć provedenu s eskort damom (neodoljiva Imogen Poots koja će se zasigurno naći na listi oscarovskih nominacija za najbolju žensku ulogu). No autor je u broju psihoanalitičarki koje se ukazuju u filmu nadmašio samog Allena – jedna je Ileana Douglas, a druga Jennifer Aniston.
Ipak, najveća zvijezda proteklog venecijanskog festivalskog vikenda bio je Al Pacino, iako je on više od zvijezde – nešto poput »sveca laika« u filmu koji postaje način života i duševno stanje. Pojavio se u čak dva krajnje dijametralna komada. U filmu Barryja Levinsona »The Humbling«, ekranizaciji zadnjeg romana Philipa Rotha, glumi suicidalnog glumca rastrganog izmedju Kyre Sedgwick i Grete Gerwig. A u sjajnom »Manglehornu« Davida Gordona Greena prikazanom u konkurenciji, glumi teksaškog bravara pogrešnih životnih odabira koji ne samo da radi kopije ključeva, već se jednim od njih simbolično zaključao u osamu svog stana u društvu umorne mačke, izgubivši nadu u sutra. Iako se nada u bolje sutra pojavljuje u liku bankarice Holy Hunter, film krade Harmony Korine u epizodnoj ulozi bivšeg narkomana i vlasnika solarija »Tanman«.
