BERLIN – Ako postoji dominanatni motiv koji se povlačio čitavom konkurencijom ovogodišnjeg Berlinalea bili su to jeleni u svim mogućim situacijama – ubijeni, isheklani i nosom maženi. Možda je umjesto Zlatnog medvjeda većini nagrađenih autora trebao biti uručen Zlatni jelen. U finom festivalskom laureatu »O tijelu i duši«, iza kojeg stoji etablirana Mađarica Ildiko Enyedi, šumska ljubavna igra jednog jelena i jedne košute isprepliće se sa sentimentalnom igrom financijskog direktora klaonice i njene radnice.

U »Pokotu« Agnieszke Holland, kojem je pripala nagrada »Alfred Bauer« za igrani film koji otvara nove perspektive, iako je riječ o prilično konvencionalnom djelu s primjesama krimića koji je od tih perspektiva miljama udaljen, glavna junakinja osvećuje se lovcima na jelene koji su joj otrovali pse.

Deja vu

U izvrsnom »Ana, mon amour«, čiji je autor Calin Peter Netzer osvojio Srebrnog medvjeda za iznimni umjetnički doprinos, junakinjin pretili otac maže kremom vene ispod kičaste tapiserije s jelenima. Slični motivi protezali su se i u komadima izvan konkurencije, poput uvodne sekvence Grayeva filma »The Lost City of Z«, u kojem njegov junak odjeven u vojnu uniformu ubija jelena. Berlinski laureati promatrali su jelene, a ulovili (zlatnog) medvjeda.

No nijedno recentno izdanje Berlinalea nije imalo tako naglašeni deja vu efekt. Aki Kaurismaki, koji je dobio nagradu za najbolju režiju (»Druga strana nade«) stalno snima jedan te isti film, priznajemo, prokleto neodoljiv, kao i Hong Sangsoo (»Na plaži noću sama«), čija je glumica Kim Min-hee osvojila Srebrnog medvjeda za najbolju žensku ulogu (možemo samo zamisliti kako bi bilo teško transformirati njegov repetitivni opus u TV-seriju, upravo zbog te neprekidnosti/nepromjenljivosti, bez obzira na određene dramaturške frakture). Razlika je tek da autor napušta Rohmera i zamjenjuje ga Cassavetesom.

Austrijanac Georg Friedrich proglašen je najboljim glumcem za ulogu oca u Aslanovu filmu »Svijetle noći«, iako nije bio ništa lošiji ni u doduše epizodnoj ulozi radnika u lunaparku u Haderovu debiju »Wilde Maus« (Divlji miš), čiji lik priziva Seidlove očajnike (pamtimo ga i po sličnoj ulozi zaštitara koji je s prijateljem švercao rabljene poker-automate u Ukrajinu u Seidlovu »Imprt Export«).

»Teatar potlačenih«

I potresni doks palestinskog sineasta Raeda Andonija (nagrada »Glashutte Original« za najbolji dokumentarni film), inače uvršten u paralelnu selekciju »Panorama«, u kojem pratimo grupu Palestinaca koji pred kamerom u formi svojevrsne terapeutske seanse insceniraju užase koje su proživjeli u izraelskim zatvorima, praktički reciklira istu estetiku »teatra potlačenih« koju je koristio Avi Mograbi s afričkim izbjeglicama u doksu »Izvan ograda«.

Tako su manje-više namireni svi filmaši koji su se u festivalskim kuloarima najčešće spominjali kao potencijalni kandidati za neku od nagrada. No iako nas je razveselila odluka festivalskog žirija kojim je predsjedao genijalni Paul Verhoeven da festivalski Grand Prix dodijeli Alainu Gomisu (»Felicite«), nepravedno je ignoriran definitivno najbolji komad u konkurenciji: »Fantastična žena« Sebastiana Lelija. Dobio je doduše Srebrnog medvjeda za najbolji scenarij, ali zaslužio je puno više, što ne znači da je ta nagrada minorna. Zato su tu pogrešku donekle ispravili članovi žirija koji dodjeljuje queer nagradu »Teddy«, proglasivši ga najboljim filmom u toj kategoriji.