U sklopu Međunarodnog festivala malih scena prikazana je predstava »Hamlet« Jugoslovenskog dramskog pozorišta iz Beograda. Režija ove glasovite Shakespeareove tragedije povjerena je makedonskom redatelju Aleksandru Popovskom, koji je »Hamleta« pokušao iščitati iz vizure današnjeg vremena.

Ovom predstavom obilježena je 400. godišnjica smrti Williama Shakespearea, iznova otvarajući pitanje kako nakon brojnih dosadašnjih uprizorenja postaviti ovaj kanonski dramski tekst. Poznato je i da svaka generacija zaslužuje svoga »Hamleta«. Raznih osuvremenjavanja bilo je i do sada, a Aleksandar Popovski dopustio si je umjetničku slobodu da se poigra pojedinim motivima i djelomično »prekroji« Shakespeareov predložak.

Predstava tako počinje uputama koje stariji glumac (Vlasta Velisavljević) daje mlađim kolegama, što je već svojevrsni uvod u scenu »Mišolovke«. Popovski je »Hamleta« zamislio kao »predstavu u predstavi«, koja kreće od petog čina koji se odvija na groblju – s poznatim motivom Yorickove lubanje koji je bio kraljeva dvorska luda. Prizorom groblja i završava beogradski »Hamlet«, čime se zatvara krug.

Neuobičajena glumačka podjela

Aleksandar Popovski postavlja svoga »Hamleta« u bezvremenski scenografsko-kostimografski okvir. Scena je praktički ogoljena, a scenografija se temelji na velikom bijelom zastoru koji su osmislili NUMEN i Ivana Jonke. Ovaj zastor, naglašen oblikovanjem svjetla Dejana Draganova, postaje važan dinamički element zbivanja, a istodobno sadrži i simboličku dimenziju.

Kostimi Marije Marković također su neutralni, temeljeći se na crnoj boji koja priziva smrt. Jer za interpretaciju Popovskog ključan je upravo motiv groblja i rečenica kojom Hamlet pita koliko treba da čovjek istrune u zemlji, a grobar mu odgovara da to ovisi o tome koliko je bio truo za života. I to je egzistencijalistički »ključ« za interpretaciju ove verzije »Hamleta«, kojega je adaptirao poznati makedonski dramski pisac Goran Stefanonovski dajući adaptaciji i vlastiti autorski pečat.

Za beogradskog »Hamleta« Popovski je napravio i neuobičajenu glumačku podjelu. Za naslovnu ulogu Hamleta odabran je glumac Nebojša Glogovac, koji u svoju interpretaciju unosi glumačku zrelost i iskustvo. Klaudija pak igra mlađi glumac – Nikola Rakočević, koji svoj lik tumači mladenačkom energijom. Ulogu Ofelije igra mlada glumica Jovana Stojiljković, koja se pod utjecajem dvorskih spletki i manipulacija postupno iz nevine djevojke pretvara u ženu i zavodnicu.

Ofelijina oca Polonija utjelovio je Goran Šušljik, a za ulogu Hamletove majke Gertrude izabrana je Jasna Đuričić. Rosencrantza i Guildensterna igraju Miloš Samolov i Boris Milivojević, dok su važni likovi Polonijeva sina Laerta i Hamletova prijatelja Horacija izostavljeni. Zato je prizorima s Rosencrantzom i Guildensternom posvećeno previše dramskog vremena, što pridonosi tome da do kraja opada dramski naboj predstave.

Zreo i rezigniran

Ovaj projekt okupio je glumce i glumice različitih generacija, pa svakako treba istaknuti glumačkog veterana Vlastu Velisavljevića (rođen 1926.) u ulozi duha Hamletova oca. Grobara tumači Bojan Dimitrijević.

U ovako postavljenim glumačkim konstelacijama ostatku ansambla nadmoćan je Nebojša Glogovac, koji Hamleta interpetira kao zrela, iskusna i rezignirana čovjeka, utkavši u ulogu i hamletovsku melankoliju. Glogovčev Hamlet je cinik koji odluči uzeti pravdu u vlastite ruke, a to neće učiniti mačem već pištoljem. No budući da je ovo »predstava u predstavi«, sve je zamišljeno kao glumačka proba ili igra u kojoj se dijelovi teksta izgovaraju uz pomoć mikrofona.

Popovski se na neki način poigrava »Hamletom«, pa se njegov Hamlet u jednom trenutku referira na nekad popularnu biblioteku »Reč i misao«. Rečenice iz »Hamleta«, u prijevodu Živojina Simića i Sime Pandurovića, projiciraju se na zastoru, a možda bi bilo zanimljivo i da je ubačena i pokoja rečenica na engleskom originalu.

Sukladno vremenu u kojem živimo, predstava »Hamlet« Aleksandra Popovskog puna je cinizma i ironije, pa i humora, dok motiv države kao tamnice postaje Hamletova osobna, intimna tamnica – neka vrsta grobnice iz koje ne može izaći i u koju se vječito vraća. Dodajmo i da je glazbu komponirao Kiril Džajkovski, a scenski pokret potpisuje Sonja Vukićević.